تثبيت و تحکيم نشانه فرهنگ و تمدن اسلامی دربيت المقدس و در مسجدالاقصی ضروری مینمود و نتيجه آن ، مرمت ناحیه مسجدالاقصی به شکلی متناسب با عظمت و ثبات دولت نوپای اسلامی بود . اين طرح ( تجدید بنا ) درعهد خلافت عبدالملک بن مروان و فرزندش وليد شکل گرفت که تشکیل داد قبه الصخره وگنبد سلسله در عهدوپیمان عبدالملک و ایجاد کرد مسجدالاقصی و دارالعماره ، درب‌ها وآثار عديده ديگری را مشتمل بر شد. بسياری ازاين اثرها در عهد و پیمان وليد و بر تاثیر زمين لرزه های شديدی که دربيت‌المقدس و فلسطين اتفاق مسجد توفیق مشهد افتاد ، تخريب گردیده و از بين رفتند .
گويی دو خليفه بر اجرای اين طرح درقالب واحدی همگون آن‌سیرتکامل که از پيش طرح‌ها برمی‌آيد ، به طور کاملً واقعه لحاظ داشته‌اند تا مسجدالاقصی بتواند در قبال بناها و معماری بيزانسی در ناحیه که دربرگیرنده کليسای قيامت درقدس و کليسای مهد دربيت لحم بود ، صبغه و آرم معماری پر رنگ اسلامی مسجد طالقانی مشهد به خودگيرد.
خلفای عباسی برغم اجرا نوسازی‌های مختلف بويژه نوسازی قبه‌الصخره در عهد و پیمان عباسی مأمون و نيز تجدید بنا مسجدالاقصی در زمان زمامداری مهدی در توان اقتدار از عمارت مسجدالاقصی حفظ کردند ، به حیث میرسد خلفای عباسی توانسته‌اند اين عمل را سوای آن که تغيير محسوسی در صورت و شمايل و معماری اموی‌ها ايجاد نمایند به ایفا برسانند.
خلفای فاطمی ( الحاکم بأمرالله و فرزندش ظاهرلاعزازدين الله ) نيز بسان عباسی‌ها با اعمال تجدید آدرس مسجد توفیق مشهد بنا‌هايی بر روی قبه الصخره و مسجدالاقصی را تجدید بنا کردند.
اين شيوه‌ي معماری مسجدالاقصی در قول ايوبی‌ها پرورش و توسعه و گسترش يافت به طوري که ايوبی‌ها بعداز آزادی و تطهیر مسجدالاقصی ازلوث صليبی‌هايی که به آن آسيب رسانده و ظاهرش را تغيير داده بودند ، مسجد را به وضعيت پيش از تهاجم صليبی‌ها درآورده و خلال ایفا تجدید بنا‌هايی ، پاره‌ای تأسيسات را در آن رزرو مسجد توفیق مشهد به وجود آوردند . اين اقدامات جهشی در دگرگونی معماری به اکانت آمد.
تثبيت و تحکيم نشانه فرهنگ و تمدن اسلامی دربيت المقدس و در مسجدالاقصی ضروری مینمود و نتيجه آن ، مرمت ناحیه مسجدالاقصی به شکلی متناسب با عظمت و ثبات دولت نوپای اسلامی بود . اين طرح ( تجدید بنا ) درعهد خلافت عبدالملک بن مروان و فرزندش وليد شکل گرفت که تشکیل داد قبه الصخره وگنبد سلسله در عهدوپیمان عبدالملک و ایجاد کرد مسجدالاقصی و دارالعماره ، درب‌ها وآثار عديده ديگری را مشتمل بر شد. بسياری ازاين اثرها در عهد و پیمان وليد و بر تاثیر زمين لرزه های شديدی که دربيت‌المقدس و فلسطين اتفاق مسجد توفیق مشهد افتاد ، تخريب گردیده و از بين رفتند .
گويی دو خليفه بر اجرای اين طرح درقالب واحدی همگون آن‌سیرتکامل که از پيش طرح‌ها برمی‌آيد ، به طور کاملً واقعه لحاظ داشته‌اند تا مسجدالاقصی بتواند در قبال بناها و معماری بيزانسی در ناحیه که دربرگیرنده کليسای قيامت درقدس و کليسای مهد دربيت لحم بود ، صبغه و آرم معماری پر رنگ اسلامی مسجد طالقانی مشهد به خودگيرد.
خلفای عباسی برغم اجرا نوسازی‌های مختلف بويژه نوسازی قبه‌الصخره در عهد و پیمان عباسی مأمون و نيز تجدید بنا مسجدالاقصی در زمان زمامداری مهدی در توان اقتدار از عمارت مسجدالاقصی حفظ کردند ، به حیث میرسد خلفای عباسی توانسته‌اند اين عمل را سوای آن که تغيير محسوسی در صورت و شمايل و معماری اموی‌ها ايجاد نمایند به ایفا برسانند.
خلفای فاطمی ( الحاکم بأمرالله و فرزندش ظاهرلاعزازدين الله ) نيز بسان عباسی‌ها با اعمال تجدید آدرس مسجد توفیق مشهد بنا‌هايی بر روی قبه الصخره و مسجدالاقصی را تجدید بنا کردند.
اين شيوه‌ي معماری مسجدالاقصی در قول ايوبی‌ها پرورش و توسعه و گسترش يافت به طوري که ايوبی‌ها بعداز آزادی و تطهیر مسجدالاقصی ازلوث صليبی‌هايی که به آن آسيب رسانده و ظاهرش را تغيير داده بودند ، مسجد را به وضعيت پيش از تهاجم صليبی‌ها درآورده و خلال ایفا تجدید بنا‌هايی ، پاره‌ای تأسيسات را در آن رزرو مسجد توفیق مشهد به وجود آوردند . اين اقدامات جهشی در دگرگونی معماری به اکانت آمد.
معماری مسجد معاصر