در حین تشکیل داد صحن در زمان تیموریان، پنجره‌ای آدرس مسجد توفیق مشهد در سمت چپ حیاط نادری محلی مشرف به بارگاه مطهر نصب شد تا افرادی که قابلیت ورود به مقبره، بتوانند در مسافت‌ای نادر با بارگاه زیارتنامه بخوانند. این پنجره در حال حاضر پنجره فولاد نامیده می شود. بعداز انقلاب، به‌خیال فرسودگی آن، پنجره‌ی جدیدی در محل نصب شد که برخلاف نامی که به آن مشهور میباشد، از آلیاژ برنج ساخته و با طلا و جواهرات آبکاری شد‌ه‌است. پنجره‌ی کهن نیز به موزه منتقل شد.
-فولاد مقبره مطهر امام رضا (ع)
نقاره منزل
حیاط شرقی در دو طبقه سازه گردیده و نقاره منزل در طبقه‌ی دوم آن مکان گرفته میباشد. در طبقه‌ی اولیه آن نیز وسایل مرتبط با نقاره‌نوازی نگه‌داری میگردد. نقاره‌نوازی از میانه قرن نهم و به امر نوه‌ی گوهرشاد در بقاع مطهر اشاعه یافت و از آن فرصت تا به امروز، به‌جز برهه‌ای هشت ساله که به امر رضاخان تعطیل شد، این ترسیم همچنان ادامه داشته رزرو مسجد توفیق مشهد میباشد. به‌غیر از مجال طلوع و غروب خورشید، در اعیاد و در هنگام مشاهده‌ی کراماتی از جانب آقا علی ابن موسی الرضا (ع) نیز نقاره نواخته می شود.
11861 بقعه مطهر امام رضا (ع)
ساعت تعالی صحن انقلاب
ساعت صحن انقلاب به ساعت نائب رئیس نیز پر اسم و رسم میباشد. این ساعت بوسیله فردی به اسم مرحوم عبدالحسن نائب رئیس در سال ۱۳۳۳ از آلمان خریداری و بر راز حیاط غربی صحن انقلاب که به حیاط ساعت دارای اسم و رسم میباشد، نصب و ساعتی که آنجا نصب بود به صحن آزادی منتقل شد. گفته می گردد وی به‌خیال نذری که برای شفای خویش از بیماری کرده بود، این ساعت را به آستان قدس رضوی اهدا کرد.
سقاخانه‌ی نادری یا این که سقاخانه‌ی اسماعیل طلایی؛ سقاخانه صحیح در اواسط‌ی صحن انقلاب جای‌دارد. سنگاب آن که به‌شکل یک‌پارچه تراشیده گردیده است، به فرمان نادرشاه افشار از سنگ مرمر تهیه و تنظیم و از هرات به مشهد منتقل گردیده‌است. سایه‌بان هشت‌ضلعی و سقف گنبدی صورت آن را هنرمندی به اسم اسماعیل طلایی روی مبنا‌هایی از متاع مرمر ساخته و طلاکاری نموده است. سقاخانه یک توشه در سال ۱۳۴۵ تجدید بنا شد.
صحن آزادی
صحن جدید بعداز انقلاب به اسم صحن آزادی خوانده شد. این صحن با ۴ هزار و ۳۴۰ متر مربع مساحت، یکی گرانقدر ترین صحن های بقاع امام رضا (ع) میباشد. این صحن در ضلع شرقی بقاع مطهر، در ذیل پای خوش یمن حضرت تشکیل شده و از سمت غرب به نوحه‌ی منوره متصل میباشد. ایجاد کرد صحن جدید که در مقایسه با صحن کهنه (صحن انقلاب) به‌این اسم خوانده میشود، به امر فتحعلی پاد شاه قاجار استارت شد و در روزگار ناصرالدین فرمانروا به انتها رسید.
به‌مکان سقاخانه‌ای که در قبلی در اواسط صحن شماره مسجد توفیق مشهد قرار داشت و اینک برچیده گردیده است، حوضی گرانقدر درست شده که در میانه آن به عبارتی سنگاب یک‌پارچه‌ی سقاخانه‌ی قبل نصب گردیده‌است. انگیزه تخریب سقاخانه‌ی صحن آزادی، حائل شدن آن در بین زائران و تراس طلا جواهرات در طی پهنا درود و ادای احترام به‌محض ورود به صحن بود. این فعالیت در سال ۱۲۷۱ بوسیله شاهان قاجار اعمال و به‌مکان آن، آبگینه ساخت شد.
حیاط‌های صحن تازه بدین گستردن می‌باشند:
تراس طلای ناصری در ضلع غربی صحن چشمگیرترین قسمت این صحن میباشد که به‌محض ورود به دیده زائران می آید. آن از روش راهروی کوچکی که دو طرف آن دو در طلایی نصب شد‌ه‌است، به رواق دارالسعاده متصل میشود. به این دلیل‌که طلاکاری این تراس در بعدازظهر ناصرالدین پاد شاه جاری ساختن شد، آن را حیاط ناصری می‌نامند. این تراس به بانوان تخصیص داده شد‌ه‌است.
حیاط ساعت یا این که حیاط جنوبی صحن جدید به‌واسطه‌ی ساعتی که روی آن نصب گردیده است، نیز نمایی بارز داراست. این ساعت کادو‌ی مظفرالدین پادشاه میباشد و قبل از نصب درین حیاط، روی تراس ساعت در صحن انقلاب نصب بود. صدای این ساعت در سال‌های خیر‌چندان بدور که مشهد تا این اندازه توسعه و گسترش نیافته بود، در قسمت های متفاوت شهر قابل شنیدن بود.
حیاط شرقی صحن آزادی به باب‌السلام مشهور مسجد طالقانی مشهد میباشد و حیاط شمالی آن بارها و بارها در عصر‌ی پهلوی آیتم تجدید بنا قرار گرفته میباشد. این حیاط به تراس تلگراف‌منزل نیز پر اسم و رسم میباشد.
فردوس ثامن الائمه شماره‌ی یک در پایین این صحن قراردارد و از ضلع شمال شرقی و جنوب شرقی صحن قابل دسترسی میباشد. دراین گورستان، پیکر مطهر شهدای هشت سال حمایت مقدس و خدام بقاع رضوی دراین جا مدفون می‌باشند.
در حین تشکیل داد صحن در زمان تیموریان، پنجره‌ای آدرس مسجد توفیق مشهد در سمت چپ حیاط نادری محلی مشرف به بارگاه مطهر نصب شد تا افرادی که قابلیت ورود به مقبره، بتوانند در مسافت‌ای نادر با بارگاه زیارتنامه بخوانند. این پنجره در حال حاضر پنجره فولاد نامیده می شود. بعداز انقلاب، به‌خیال فرسودگی آن، پنجره‌ی جدیدی در محل نصب شد که برخلاف نامی که به آن مشهور میباشد، از آلیاژ برنج ساخته و با طلا و جواهرات آبکاری شد‌ه‌است. پنجره‌ی کهن نیز به موزه منتقل شد.
-فولاد مقبره مطهر امام رضا (ع)
نقاره منزل
حیاط شرقی در دو طبقه سازه گردیده و نقاره منزل در طبقه‌ی دوم آن مکان گرفته میباشد. در طبقه‌ی اولیه آن نیز وسایل مرتبط با نقاره‌نوازی نگه‌داری میگردد. نقاره‌نوازی از میانه قرن نهم و به امر نوه‌ی گوهرشاد در بقاع مطهر اشاعه یافت و از آن فرصت تا به امروز، به‌جز برهه‌ای هشت ساله که به امر رضاخان تعطیل شد، این ترسیم همچنان ادامه داشته رزرو مسجد توفیق مشهد میباشد. به‌غیر از مجال طلوع و غروب خورشید، در اعیاد و در هنگام مشاهده‌ی کراماتی از جانب آقا علی ابن موسی الرضا (ع) نیز نقاره نواخته می شود.
11861 بقعه مطهر امام رضا (ع)
ساعت تعالی صحن انقلاب
ساعت صحن انقلاب به ساعت نائب رئیس نیز پر اسم و رسم میباشد. این ساعت بوسیله فردی به اسم مرحوم عبدالحسن نائب رئیس در سال ۱۳۳۳ از آلمان خریداری و بر راز حیاط غربی صحن انقلاب که به حیاط ساعت دارای اسم و رسم میباشد، نصب و ساعتی که آنجا نصب بود به صحن آزادی منتقل شد. گفته می گردد وی به‌خیال نذری که برای شفای خویش از بیماری کرده بود، این ساعت را به آستان قدس رضوی اهدا کرد.
سقاخانه‌ی نادری یا این که سقاخانه‌ی اسماعیل طلایی؛ سقاخانه صحیح در اواسط‌ی صحن انقلاب جای‌دارد. سنگاب آن که به‌شکل یک‌پارچه تراشیده گردیده است، به فرمان نادرشاه افشار از سنگ مرمر تهیه و تنظیم و از هرات به مشهد منتقل گردیده‌است. سایه‌بان هشت‌ضلعی و سقف گنبدی صورت آن را هنرمندی به اسم اسماعیل طلایی روی مبنا‌هایی از متاع مرمر ساخته و طلاکاری نموده است. سقاخانه یک توشه در سال ۱۳۴۵ تجدید بنا شد.
صحن آزادی
صحن جدید بعداز انقلاب به اسم صحن آزادی خوانده شد. این صحن با ۴ هزار و ۳۴۰ متر مربع مساحت، یکی گرانقدر ترین صحن های بقاع امام رضا (ع) میباشد. این صحن در ضلع شرقی بقاع مطهر، در ذیل پای خوش یمن حضرت تشکیل شده و از سمت غرب به نوحه‌ی منوره متصل میباشد. ایجاد کرد صحن جدید که در مقایسه با صحن کهنه (صحن انقلاب) به‌این اسم خوانده میشود، به امر فتحعلی پاد شاه قاجار استارت شد و در روزگار ناصرالدین فرمانروا به انتها رسید.
به‌مکان سقاخانه‌ای که در قبلی در اواسط صحن شماره مسجد توفیق مشهد قرار داشت و اینک برچیده گردیده است، حوضی گرانقدر درست شده که در میانه آن به عبارتی سنگاب یک‌پارچه‌ی سقاخانه‌ی قبل نصب گردیده‌است. انگیزه تخریب سقاخانه‌ی صحن آزادی، حائل شدن آن در بین زائران و تراس طلا جواهرات در طی پهنا درود و ادای احترام به‌محض ورود به صحن بود. این فعالیت در سال ۱۲۷۱ بوسیله شاهان قاجار اعمال و به‌مکان آن، آبگینه ساخت شد.
حیاط‌های صحن تازه بدین گستردن می‌باشند:
تراس طلای ناصری در ضلع غربی صحن چشمگیرترین قسمت این صحن میباشد که به‌محض ورود به دیده زائران می آید. آن از روش راهروی کوچکی که دو طرف آن دو در طلایی نصب شد‌ه‌است، به رواق دارالسعاده متصل میشود. به این دلیل‌که طلاکاری این تراس در بعدازظهر ناصرالدین پاد شاه جاری ساختن شد، آن را حیاط ناصری می‌نامند. این تراس به بانوان تخصیص داده شد‌ه‌است.
حیاط ساعت یا این که حیاط جنوبی صحن جدید به‌واسطه‌ی ساعتی که روی آن نصب گردیده است، نیز نمایی بارز داراست. این ساعت کادو‌ی مظفرالدین پادشاه میباشد و قبل از نصب درین حیاط، روی تراس ساعت در صحن انقلاب نصب بود. صدای این ساعت در سال‌های خیر‌چندان بدور که مشهد تا این اندازه توسعه و گسترش نیافته بود، در قسمت های متفاوت شهر قابل شنیدن بود.
حیاط شرقی صحن آزادی به باب‌السلام مشهور مسجد طالقانی مشهد میباشد و حیاط شمالی آن بارها و بارها در عصر‌ی پهلوی آیتم تجدید بنا قرار گرفته میباشد. این حیاط به تراس تلگراف‌منزل نیز پر اسم و رسم میباشد.
فردوس ثامن الائمه شماره‌ی یک در پایین این صحن قراردارد و از ضلع شمال شرقی و جنوب شرقی صحن قابل دسترسی میباشد. دراین گورستان، پیکر مطهر شهدای هشت سال حمایت مقدس و خدام بقاع رضوی دراین جا مدفون می‌باشند.
محراب در معماری مسجد